Η σχέση Λογοτεχνίας και Πραγματικότητας αποτελεί ένα θεμελιώδες πρόβλημα της Λογοτεχνίας. Το αξίωμα ars imitatur naturam προσδιορίζει εν πολλοίς τη σχέση αυτή, το ερώτημα όμως είναι σε ποιο βαθμό και με ποιον τρόπο πραγματοποιείται η Μίμηση αυτή. Ήδη από τα μέσα του 18ου αιώνα στη Γερμανία με τον όρο Φύση υποδηλώνεται όχι τόσο η natura naturata, όσο η natura naturans και με τη Μίμηση δεν εννοείται τώρα πια η αναπαραγωγή (το αντίγραφο) του φύσει υπάρχοντος, αλλά διαμορφώνεται σιγά-σιγά η αντίληψη ότι στο λογοτεχνικό έργο δεν υπάρχει μόνο μίμηση της Φύσης, αλλά και καταγραφή της δημιουργικής δύναμης του ανθρώπου καθώς και του στοχασμού του πάνω σ' αυτή τη δύναμη. Μια τέτοια πορεία θα οδηγήσει στους μεγάλους Γερμανούς ρομαντικούς, για τους οποίους η Λογοτεχνία φθάνει στο σημείο να αποτελεί αλληγορία ενός Ανεκφράστου.
Ο Ρεαλισμός, διαλεκτική έννοια κατά βάση που εμφανίστηκε στον τομέα της Λογοτεχνίας γύρω στα 1850, θα αναγκαστεί από τη φύση των πραγμάτων να διερωτηθεί, αν η Λογοτεχνία είναι απλώς και μόνον αντανάκλαση της συνείδησης ή είναι κυρίως κριτική, έλεγχος και αντίθεση στη διαμόρφωση της συνείδησης που συντελείται σ' άλλους τομείς του επιστητού.
Ο Μοντερνισμός μίλησε για Λογοτεχνία που απεικονίζει τη δυναμική του απραγματοποιήτου και την ανάγκη δημιουργίας νέων μορφών για τη νέα γνώση. Η Λογοτεχνία γίνεται πλέον αντιληπτή ως "αίσθηση του Μέλλοντος" και όχι ως αλληγορική απεικόνιση ενός Ανεκφράστου. Τώρα πια δε γίνεται λόγος για μουσικές αρχές που διέπουν τη Λογοτεχνία, αλλά για "μουσικοποιημένο σύμπαν" στο λογοτεχνικό έργο.