Ασκητική
Τύπος
Book
Συγγραφείς
Κατηγορία
Ελληνική Λογοτεχνία
[ Browse Items ]
Έτος Δημοσίευσης
2014
Εκδότης
Περίληψη
435γρ
Περιγραφή
Οι παλαιότερες ελληνικές εκδόσεις τής Ασκητικής –και ουδείς μπορεί να πει επακριβώς πόσες και πότε έγιναν– περιείχαν μόνο το κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη, χωρίς σχολιασμό. Μετά την τελική έκδοση του 1945, οριστική θεωρείται πλέον η, με φιλολογική και τυπογραφική επιμέλεια του Δρος Πατρόκλου Σταύρου και σε συνεργασία με τη θετή μητέρα του Ελένη Ν. Καζαντζάκη, τυπωθείσα το 1985, με το σύστημα της μονοτυπίας, στα Τυπογραφεία Ζαβαλλή στη Λευκωσία και εικοσάκις έκτοτε επανεκτυπωθείσα στην Αθήνα. Από τον Ιούλιο του 2007 κυκλοφορεί συμπληρωμένη με Επίμετρο, το οποίο περιέχει διαφωτιστικό ενημερωτικό κείμενο του Δρος Σταύρου και εικόνες (χειρόγραφο και φωτογραφίες τού Νίκου Καζαντζάκη, εξώφυλλα πρώτων εκδόσεων).
Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Η Ασκητική είναι ο Νίκος Καζαντζάκης. Και ο Νίκος Καζαντζάκης είναι η Ασκητική. Μια ελβετική εφημερίδα έγραψε πως η Ασκητικήείναι «το κατά Καζαντζάκην ευαγγέλιο». Ο ίδιος ο δημιουργός της έγραψε ότι η Ασκητική είναι «η πιο σπαραχτική Κραυγή τής ζωής του» και ότι όλο το έργο του είναι σχόλιο στην Κραυγή αυτή.
Άρχισε να τη γράφει στη Βιέννη το 1922 και την τελείωσε στο Βερολίνο το 1923. Όπως συνήθιζε στα έργα του, της επέφερε αλλαγές (διορθώσεις, ανακατατάξεις, προσθαφαιρέσεις), με αποκορύφωση την προσθήκη τού –τελευταίου– κεφαλαίου της, με τίτλο «Η Σιγή», που το έγραψε στο Μπέκοβο το 1928, «σ’ ένα θαμαστό δάσος έλατα, μια ώρα μακριά από τη Μόσχα», και το τελείωσε «στις παγωμένες στέπες τής Σιβηρίας» το 1929: «Πρόσθεσα ένα μικρό κεφάλαιο: “Σιγή” – μπόμπα που ανατινάζει όλη την Ασκητική. Μα σε λίγων ανθρώπων την καρδιά θα εκραγεί».
Η έκδοση της Ασκητικής το 1927 στην Αθήνα προκάλεσε μεγάλο σάλο. Ο συγγραφέας ένιωσε πως λίγοι την κατάλαβαν. Στα τέλη τού έτους έγραψε στην Ελένη του: «Η “Ασκητική” είναι μια φοβερή, αιματερή κραυγή, που θ’ ακουστεί μετά το θάνατό μου. Τώρα οι άνθρωποι καταλαβαίνουν μονάχα την ποιητική φόρμα. Μα μέσα στις παρομοίωσες αυτές και στις λυρικές φράσες αναπηδά φλογερή, πάνοπλη, πέρα από απελπισία κι ελπίδα, η μελλούμενη όψη τού Θεού».
Το 1930, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Δημήτρης Γληνός παραπέμπονται σε δίκη, ο πρώτος γιατί έγραψε το... «ασεβέστατο» αυτό βιβλίο και ο δεύτερος γιατί δημοσίευσε στο περιοδικό του Αναγέννηση την «άθεη παλιοφυλλάδα» Ασκητική. Η δίκη τελικά δεν έγινε, αλλ’ η εκκρεμότητά της βάραινε πάνω από τα κεφάλια τους για τέσσερα χρόνια.
Ο Καζαντζάκης έκανε και νέες διορθώσεις τής Ασκητικής (π.χ. το 1938, αλλά και αργότερα). Το 1944 τη διόρθωσε για άλλη μια φορά και έτσι έγινε η δεύτερη έκδοσή της, τον Δεκέμβριο του 1945.
Ο λατινικός τίτλος Salvatores Dei σημαίνει: Σωτήρες τού Θεού. Σύμφωνα με την Ασκητική, ο άνθρωπος έχει ανάγκη τον Θεό, αλλά και ο Θεός έχει ανάγκη τον άνθρωπο, για να στερεωθεί. Στερεώνοντας, όμως, τον Θεό, που κρύβεται μέσα σε κάθε ιδέα, όπως μέσα σε σάρκα, στερεώνουμε και την ψυχή μας και συμβάλλουμε, σε συνεργασία και με τη φύση, στη δημιουργική εξέλιξη και ανέλιξη του κόσμου. Ιδέες, αξιώματα, θεωρήματα της Ασκητικής είναι εγκατεσπαρμένα στο σύνολο του έργου τού Νίκου Καζαντζάκη. Αποτελούν τη βιοθεωρία του, τη φιλοσοφία τής ζωής του.
Το βιβλίο μεταφράσθηκε και εκδόθηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και χώρες και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα έργα τού Καζαντζάκη διεθνώς. Το 1930 ο Στέφαν Τσβάιχ (Stefan Zweig) έγραψε στον Νίκο Καζαντζάκη ότι η Ασκητική ανήκει σε όλο τον κόσμο. Ο ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ (Octave Merlier), που έγραψε μακράν Εισαγωγή στη γαλλική έκδοσή της το 1951, θεωρεί τηνΑσκητική ως το μεγαλύτερο μεταφυσικό ταξίδι.
«Πάνω σ’ αυτό το δοκίμιο, που συνετέθη μεταξύ 1922 και 1923, έχουν στοχαστεί και έχουν αναπτυχθεί πρόσφατες γενεές συγγραφέων, φιλοσόφων και καλλιτεχνών.
»Αγώνας, αγωνία, άσκηση, ανησυχία, έρως και μίσος, θάλασσα και γη, άνεμος και φωτιά επανατοποθετούνται από τον Καζαντζάκη εξ αρχής ως θεμελιώδη θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης.
»Ο Καζαντζάκης περιγράφει τον άνθρωπο, τη φύση, τη γη, το σύμπαν ολόκληρο: όλα τεντώνονται στο άκουσμα της “Κραυγής τού Θεού” σε κάθε εσώτερη ίνα, σε κάθε μύχιο μόριο της ύλης. Ο συγγραφέας περιγράφει την προσπάθεια και τον αγώνα δίχως ανάπαυλα, που ο άνθρωπος, η φύση, η γη και το σύμπαν πραγματοποιούν για να ελευθερώσουν “τον Θεό που κιντυνεύει, τον Θεό που πνίγεται”: η ασκητική προς μιαν ολοένα μεγαλύτερη ελευθερία, προς τη σωτηρία, δεν έχει τέλος.»
(Από την ιταλική έκδοση Nikos Kazantzakis, Ascetica,
Città Armoniosa, Ex libris numero 10, Reggio Emilia 1982.)
«Οι Σωτήρες τού Θεού (Salvatores Dei) είναι η πνευματική διαθήκη τού Νίκου Καζαντζάκη, συγγραφέα τής Οδύσειας, του Ζορμπά, τουΤελευταίου Πειρασμού και της Αναφοράς στον Γκρέκο. Περιέχοντας τον πυρήνα τής φιλοσοφίας του είναι, στην παρακαταθήκη τού έργου του, το ισοδύναμο του Τάδε έφη Ζαρατούστρα τού Νίτσε. Η Ασκητική μάς παρέχει ένα κλειδί σε ολόκληρο το έργο τού Καζαντζάκη, ακόμη και από μόνη της, ως μια παθιασμένη και συστηματική ματιά τής σχέσης μεταξύ Ανθρώπου και Θεού.»
(Από την αμερικανική έκδοση The Saviors of God: Spiritual Exercises, by Nikos Kazantzakis,
σε μετάφραση Κίμωνος Φράιαρ, Simon and Schuster, New York 1969.)
«Με βαθειά, απροσδιόριστα όμορφη ποίηση,
ο Καζαντζάκης παραθέτει την αναζήτηση του Θεού, που είναι ο κύριος άξονας σε όλο του το έργο... Δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι, όπως η μυθοπλασία του, και αυτό το έργο αξίζει να αποκαλείται Κλασσικό.»
The San Francisco Chronicle
«Κοχλάζει από ζωτικότητα και από παθιασμένα βιωμένες ενοράσεις...
ίσως δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο.»
Saturday Review
«Ο ποιητής Κίμων Φράιαρ αιχμαλωτίζει το ουράνιο τόξο τής Καζαντζακικής σκέψης, που σπινθηροβολεί με παραδοξότητα και ποίηση, οδυνηρή αγωνία και χαρά.»
Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Η Ασκητική είναι ο Νίκος Καζαντζάκης. Και ο Νίκος Καζαντζάκης είναι η Ασκητική. Μια ελβετική εφημερίδα έγραψε πως η Ασκητικήείναι «το κατά Καζαντζάκην ευαγγέλιο». Ο ίδιος ο δημιουργός της έγραψε ότι η Ασκητική είναι «η πιο σπαραχτική Κραυγή τής ζωής του» και ότι όλο το έργο του είναι σχόλιο στην Κραυγή αυτή.
Άρχισε να τη γράφει στη Βιέννη το 1922 και την τελείωσε στο Βερολίνο το 1923. Όπως συνήθιζε στα έργα του, της επέφερε αλλαγές (διορθώσεις, ανακατατάξεις, προσθαφαιρέσεις), με αποκορύφωση την προσθήκη τού –τελευταίου– κεφαλαίου της, με τίτλο «Η Σιγή», που το έγραψε στο Μπέκοβο το 1928, «σ’ ένα θαμαστό δάσος έλατα, μια ώρα μακριά από τη Μόσχα», και το τελείωσε «στις παγωμένες στέπες τής Σιβηρίας» το 1929: «Πρόσθεσα ένα μικρό κεφάλαιο: “Σιγή” – μπόμπα που ανατινάζει όλη την Ασκητική. Μα σε λίγων ανθρώπων την καρδιά θα εκραγεί».
Η έκδοση της Ασκητικής το 1927 στην Αθήνα προκάλεσε μεγάλο σάλο. Ο συγγραφέας ένιωσε πως λίγοι την κατάλαβαν. Στα τέλη τού έτους έγραψε στην Ελένη του: «Η “Ασκητική” είναι μια φοβερή, αιματερή κραυγή, που θ’ ακουστεί μετά το θάνατό μου. Τώρα οι άνθρωποι καταλαβαίνουν μονάχα την ποιητική φόρμα. Μα μέσα στις παρομοίωσες αυτές και στις λυρικές φράσες αναπηδά φλογερή, πάνοπλη, πέρα από απελπισία κι ελπίδα, η μελλούμενη όψη τού Θεού».
Το 1930, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Δημήτρης Γληνός παραπέμπονται σε δίκη, ο πρώτος γιατί έγραψε το... «ασεβέστατο» αυτό βιβλίο και ο δεύτερος γιατί δημοσίευσε στο περιοδικό του Αναγέννηση την «άθεη παλιοφυλλάδα» Ασκητική. Η δίκη τελικά δεν έγινε, αλλ’ η εκκρεμότητά της βάραινε πάνω από τα κεφάλια τους για τέσσερα χρόνια.
Ο Καζαντζάκης έκανε και νέες διορθώσεις τής Ασκητικής (π.χ. το 1938, αλλά και αργότερα). Το 1944 τη διόρθωσε για άλλη μια φορά και έτσι έγινε η δεύτερη έκδοσή της, τον Δεκέμβριο του 1945.
Ο λατινικός τίτλος Salvatores Dei σημαίνει: Σωτήρες τού Θεού. Σύμφωνα με την Ασκητική, ο άνθρωπος έχει ανάγκη τον Θεό, αλλά και ο Θεός έχει ανάγκη τον άνθρωπο, για να στερεωθεί. Στερεώνοντας, όμως, τον Θεό, που κρύβεται μέσα σε κάθε ιδέα, όπως μέσα σε σάρκα, στερεώνουμε και την ψυχή μας και συμβάλλουμε, σε συνεργασία και με τη φύση, στη δημιουργική εξέλιξη και ανέλιξη του κόσμου. Ιδέες, αξιώματα, θεωρήματα της Ασκητικής είναι εγκατεσπαρμένα στο σύνολο του έργου τού Νίκου Καζαντζάκη. Αποτελούν τη βιοθεωρία του, τη φιλοσοφία τής ζωής του.
Το βιβλίο μεταφράσθηκε και εκδόθηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και χώρες και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα έργα τού Καζαντζάκη διεθνώς. Το 1930 ο Στέφαν Τσβάιχ (Stefan Zweig) έγραψε στον Νίκο Καζαντζάκη ότι η Ασκητική ανήκει σε όλο τον κόσμο. Ο ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ (Octave Merlier), που έγραψε μακράν Εισαγωγή στη γαλλική έκδοσή της το 1951, θεωρεί τηνΑσκητική ως το μεγαλύτερο μεταφυσικό ταξίδι.
«Πάνω σ’ αυτό το δοκίμιο, που συνετέθη μεταξύ 1922 και 1923, έχουν στοχαστεί και έχουν αναπτυχθεί πρόσφατες γενεές συγγραφέων, φιλοσόφων και καλλιτεχνών.
»Αγώνας, αγωνία, άσκηση, ανησυχία, έρως και μίσος, θάλασσα και γη, άνεμος και φωτιά επανατοποθετούνται από τον Καζαντζάκη εξ αρχής ως θεμελιώδη θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης.
»Ο Καζαντζάκης περιγράφει τον άνθρωπο, τη φύση, τη γη, το σύμπαν ολόκληρο: όλα τεντώνονται στο άκουσμα της “Κραυγής τού Θεού” σε κάθε εσώτερη ίνα, σε κάθε μύχιο μόριο της ύλης. Ο συγγραφέας περιγράφει την προσπάθεια και τον αγώνα δίχως ανάπαυλα, που ο άνθρωπος, η φύση, η γη και το σύμπαν πραγματοποιούν για να ελευθερώσουν “τον Θεό που κιντυνεύει, τον Θεό που πνίγεται”: η ασκητική προς μιαν ολοένα μεγαλύτερη ελευθερία, προς τη σωτηρία, δεν έχει τέλος.»
(Από την ιταλική έκδοση Nikos Kazantzakis, Ascetica,
Città Armoniosa, Ex libris numero 10, Reggio Emilia 1982.)
«Οι Σωτήρες τού Θεού (Salvatores Dei) είναι η πνευματική διαθήκη τού Νίκου Καζαντζάκη, συγγραφέα τής Οδύσειας, του Ζορμπά, τουΤελευταίου Πειρασμού και της Αναφοράς στον Γκρέκο. Περιέχοντας τον πυρήνα τής φιλοσοφίας του είναι, στην παρακαταθήκη τού έργου του, το ισοδύναμο του Τάδε έφη Ζαρατούστρα τού Νίτσε. Η Ασκητική μάς παρέχει ένα κλειδί σε ολόκληρο το έργο τού Καζαντζάκη, ακόμη και από μόνη της, ως μια παθιασμένη και συστηματική ματιά τής σχέσης μεταξύ Ανθρώπου και Θεού.»
(Από την αμερικανική έκδοση The Saviors of God: Spiritual Exercises, by Nikos Kazantzakis,
σε μετάφραση Κίμωνος Φράιαρ, Simon and Schuster, New York 1969.)
«Με βαθειά, απροσδιόριστα όμορφη ποίηση,
ο Καζαντζάκης παραθέτει την αναζήτηση του Θεού, που είναι ο κύριος άξονας σε όλο του το έργο... Δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι, όπως η μυθοπλασία του, και αυτό το έργο αξίζει να αποκαλείται Κλασσικό.»
The San Francisco Chronicle
«Κοχλάζει από ζωτικότητα και από παθιασμένα βιωμένες ενοράσεις...
ίσως δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο.»
Saturday Review
«Ο ποιητής Κίμων Φράιαρ αιχμαλωτίζει το ουράνιο τόξο τής Καζαντζακικής σκέψης, που σπινθηροβολεί με παραδοξότητα και ποίηση, οδυνηρή αγωνία και χαρά.»
Αριθμός Αντίγραφων
1
